E-posta nedir ?????????

E-POSTA NEDİR?
1. Elektronik posta (electronic mail) nedir ?

Elektronik posta (e-posta), Internet üzerinde bilgisayarlar ve insanlar arasında bilgi alışverişini sağlayan ve en yaygın kullanılan Internet uygulamasıdır.

Internet üzerinde TCP/IP protokollarının bir parçası olan SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) protokoluna dayalı e-posta sistemleri kullanılmaktadır. SMTP, e-posta mesajlarının Internet’te rahat hareket etmelerini sağlayan bir protokol yada kural kümesidir. SMTP sayesinde farklı işletim sistemlerine sahip bilgisayarlar arasında (UNIX, WINDOWS NT, MACOS) e-posta alışverişi gerçekleşmektedir.

E-posta istemci/sunucu prensibi ile çalışmaktadır. Mail okumak ve göndermek için kullanıcılar maillerinin geldiği ve gönderildiği bilgisayara, yani sunucuya erişmelidir. Bir istemci programı, sunucu bilgisayarın hizmetlerinden yararlanmak ve sunucudaki bilgilere erişmek için kullanıcının sunucu ile etkileşimde bulunmasını sağlamaktadır. Diğer bir deyişle istemci uygulaması kullanıcının mail okumasını, maile cevap göndermesini, maili yönlendirmesini, mail yazmasını ve mail göndermesini sağlayan arayüzdür.




Pek çok e-posta sistemlerinde SMTP ’nin yanında POP (Post Office Protocol) adinda ikinci bir servis daha vardır. POP servisinin işlevi ikiye ayrılır:

i) Standart SMTP, size bir mail gönderildiğinde bu maili, gideceği yere ulaşana dek yönlendirerek iletir (routing). Eğer mailin son varış noktasına ulaşılamıyorsa (bağlantı kopukluğu) SMTP daha sonraki bir zamanda (1 saat sonra vb) aynı maili tekrar göndermeye çalışır. Eğer uzunca bir süre sonra mail hala gönderilememişse size bir hata maili ile birlikte mailinizi geri gönderir.

ii) İkinci kullanım, mantik olarak yukarıdaki ile aynı olmasına rağmen islevsel olarak farklıdır. Bu internet bağlantılarında karşımıza çıkar. Evden, işyerinden yapılan SLIP/PPP türü bağlantılarda size gelen maillleri almak ve okumak için POP3'ü destekleyen e-posta programlarının (Eudora, Netscape Mail vb.) kullanılması çok büyük avantajlar sağlar. Bu şekilde, makinanızı açmadan posta kutunuzdaki tum mailleri kısa sürede alır; sonra bağlantıyı kapatır ve maillerinizi okursunuz (off reader). İsterseniz cevaplar yazar, daha sonra tekrar slip/ppp bağlanarak maillerinizi SMTP servisiniz uzerinden gönderebilirsiniz. Böyle bir kullanım size çok büyük zaman kazandırır.

E-posta mesajları başlangıçta sadece düz yazı ile sınırlı idi. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte günümüzde e-posta içinde resim, ses, video, html dökümanları, çalışabilir program vb kullanımı mümkün hale gelmiştir. Ancak, henüz tüm e-posta programları bu tip formatları desteklememektedir.

Günümüzde kullanılan çoğu e-posta programları (UNIX için Pine, Elm; PC için Netscape Mail gibi) benzer kullanıcı arabirimleri ve kullanım kolaylıkları sunarlar.

2. E-posta adresi nedir?

E-posta adresi (mektuplarda olduğu gibi) mektubun gideceği adrestir. E-posta adresi elektronik mesajların karşılıklı gönderilmesi için bilgisayarı ve kişiyi tanımlamaktadır. Bu nedenle çoğunlukla, kişinin kullanıcı adı ve kullandığı sistemin internet adresinden oluşur. Aşağıda e-posta adres ornekleri verilmiştir.

[Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilir.ForumTR üyesi olmak için tıklayınız]

Yukarıdaki örnek incelenirse e-posta adresi @ işareti ile ayrılmış iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısım kişinin kendi sistemindeki kullanıcı adini; ikinci kısım ise, bulunduğu sistemin adresini belirtmektedir.

Kullanıcı_adı@alan3.alan2.alan1

E-posta adresleri soldan sağa doğru okunmaktadır. Örneğin:

[Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilir.ForumTR üyesi olmak için tıklayınız]

pinar : Mesajı gönderen yada alan kişinin adi
itu : Organizasyonun alan adının bir kısmıdır.
edu : Bu da alan adının bir kısmını oluşturur ve itu’nun bir eğitim kurumu olduğunu ifade eder.
Kurulusun türünü ifade eden diğer terimler (*) de verilmiştir.
tr : Bu son terim Türkiye’yi ifade eder. Her ülke için bir terim vardir, sadece Amerika Birleşik Devleti için bir terim yoktur.

(*)
com : Ticari kurulus, şirket veya firma olduğunu ifade eder. (örnek: [Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilir.ForumTR üyesi olmak için tıklayınız])
gov : Devlet kurulusu olduğunu ifade eder. (örnek: [Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilir.ForumTR üyesi olmak için tıklayınız])
mil : Askeri kuruluş olduğunu ifade eder. (örnek: [Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilir.ForumTR üyesi olmak için tıklayınız])
net : Internet erişimi sağlayan bir kurulus olduğunu ifade eder. (örnek: [Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilir.ForumTR üyesi olmak için tıklayınız])
org : Organizasyon kurulusu olduğunu ifade eder. (örnek: [Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilir.ForumTR üyesi olmak için tıklayınız])

3. E-posta programlarında görülen "From, To, Subject, Cc, Bcc, Forward To:" gibi kısaltmalar ne anlama gelir?

Bütün bu ifadeler, e-posta ’in baş kısmında (header) yer alır ve gönderilen e-posta ile ilgili bir takım "gönderme bilgileri" ni içerir.

From : Bu alanda, e-posta 'i gönderen kişinin e-posta adresi (ve gerekli olmasa bile, Adı, Soyadı) yeralır.

To : To alanında, e-posta 'yı göndereceğimiz kişilerin e-posta adresleri yer alır. Gönderilecek kişi sayısı 1'den fazla ise adresler araya virgül konarak (bazı sistemlerde bir boşluk bırakılarak) yazılır.

Subject : alanına, e-posta içeriğine uygun çok kısa bir tanım yazılır. (Acil, toplantı duyurusu, Beni hemen ara vb gibi) Özellikle listelere gönderilen maillerde bu ozellik cok kullanılır.

Cc : Cc alanına, e-posta ‘in kopyasını başka bir kişiye ya da kişilere (genellikle, e-posta içeriği ile 2. dereceden ilgili kişiler olabilir) göndereceksek, onların adresleri yazılır. (Cc: Carbon Copy)

Bcc : Cc ile aynı. Yalnız, maili alan kişiler To: ve Cc: alanlarındaki bilgileri görebilmelerine karşın, Bcc: alanındaki bilgileri göremezler (Bcc: Blind Carbon Copy).

Forward : Size gelen bir mesajı bir başkasına aynen iletmeniz için kullanılan bir alandır. Kullanılan e-posta programları, standart olarak, bir maili başkasına "aynen gönderme" seçeneğini sunarlar.

4. Nickname (takma ad) nedir?

Nickname (alias, takma ad), uzun ve karmaşık e-posta adresleri yerine sizin belirlediğiniz akılda kalan bir takım takma adlar tanımlamanıza verilen genel addır. Örnek olarak, [Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilir.ForumTR üyesi olmak için tıklayınız] adresine karşılık olarak 'pinar' diye bir nickname tanımlarsanız bundan böyle kullanıcı ismi yerine sadece "pinar" yazabilirsiniz. Nickname tanımlama prosedürü kullanılan e-posta programının bir parçasıdır ve sistemden sisteme, çeşitli mail programları için ufak değişiklikler gösterebilir.

5. Signature (imza) nedir?

Signature (imza), gönderilen her e-posta ‘nın sonuna otomatik olarak konulan, içeriği önceden hazırlanmış dosyalardır. Imza dosyaları, kullanılan e-posta programının bir parçasıdır. Kullanılan e-posta programının seçenekleri arasında (eğer destekliyorsa) imza hazırlama ve otomatik olarak e-posta sonuna ekleme hizmetleri vardır. İmza dosyalarında, genellikle, kişinin adı-soyadı, e-posta adresi, (varsa) web adresi, posta adresi, telefon/faks numaraları bulunur. İmza dosyalarında, birtakım "veciz" sözlere de rastlanmaktadır. Bunlar da, kişinin ilgisine göre, bir şarkının nakaratı, bir ata sözü vb. olabilir.

6. Folder nedir?

E-posta kullananların karşılaştıkları en büyük sorunlardan biri de farklı kişilerden gelen maillerin birbirine karışmadan organizasyonunu nasıl sağlayacaklarıdır. Kişilerden gelen mailleri farklı dosyalarda tutma ve indeksleme sistemleri modern e-posta programlarının ayrilmaz parçaları olmuşlardır. Bunu sağlayan yapılara "folder" (bazı sistemlerde "notebook") adı verilir. Sözgelimi [Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilir.ForumTR üyesi olmak için tıklayınız] 'den gelen tüm mailleri Pinar_in, bu kullanıcıya giden tüm mailleri ise Pinar_out isimli "folder" larda tutarak bunların organizasyonu daha rahat yapılır. Bazı mail programları folder içinde başka folderlar tanımlanmasına da izin verebilirler.

7. Attachment (eklenmi? dosya) nedir?

E-posta ‘larla birlikte postanın sonuna eklenerek bir dosya da gönderilebilir. Bu, genellikle, eklenecek dosyanın adının e-posta ‘nın baş kısmında "Attachment:" şeklindeki bir alana yazılmasıyla olur. Eklenen dosyalar düz yazı olabileceği gibi resim, ses, program vb. ikili (binary) dosyalar da olabilir. Hemen hemen tüm e-posta programları standart olarak bu özelliği destekler.

MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) olarak adlandırılan standart ile text olmayan dosyaların gönderen bilgisayarda şifrelenmesi ve alıcı bilgisayarda deşifrelenmesi sağlanmaktadır. Böylece postayı alan kişi, otomatik olarak, "attachment" olarak gelen dosyayı yerel diskine saklayabilmektedir.

8. E-posta gönderirken dikkat edilecek bazı noktalar

E-posta, internet servisleri arasında en yaygın kullanılanıdır. Ancak kullanımda bazı noktalara dikkat etmek gerekir:

Size gelen mesajlara yanıt yazarken, orijinal mesajdan gerektiği kadarını da cevabınıza ekleyin. E-posta gönderen kişi, yazdığı birçok mesaj arasında içeriği kolayca hatırlayamıyor olabilir. Özellikle yanıtlarınızı gelen mesajın ilgili yerlerinin hemen altına yazarsanız içeriği de tutturmuş olursunuz. Günümüzde kullanılan hemen hemen tüm e-posta programları, cevaplarda orijinal mesajın da e-posta ‘nın sonuna otomatik olarak getirilmesine olanak tanırlar.

Mesajınızı, karşılıklı yazışmanın içeriğine uygun uzunlukta tutun. Gerekmedikçe, uzun e-posta hazırlamayın. Konuşmadan farklı olarak, e-posta haberleşmelerinde yazı kullanıldığı için, özellikle listelere gönderilen iletilerde, içeriği çok kolay kaçırabilirsiniz. Bu da e-posta ‘nızın okunmasını zorlaştırır.

E-posta ‘nızın içeriğini, "Subject" (konu) alanına yazdıklarınız kapsamında tutun. Aynı e-posta ‘da başka bir konudan da bahsedecekseniz, bunu ikinci bir e-posta ile ayrıca verin.

Mail programınız bazı formatlama seçenekleri sunabilir (yazıyı italik, koyu renk, renkli yapma, e-posta içinde animasyonlar, resimler, ses vb kullanma gibi). Ancak, gelecekte bu değişecekse de, günümüzde kullanılan e-posta programlarının büyük bir çoğunluğu sadece düz yazıyı anlayabilmektedir. E-posta gönderdiğiniz kişinin kullandığı mail programının bu tip formatları desteklediğinden emin olmadan bu tip özel formatlı mesajlar göndermeyin.

Mesajınızı nereye gönderdiğinize dikkat edin. Aynı listeye üye bir arkasaşınızın mailini alınca ona "özel" yazdığınız bir mesajı çok kolayca "yanlışlıkla" doğrudan listeye gönderebilirsiniz. Listelere gönderilen "özel mesajlar" liste üyelerince (haklı olarak) pek hoş karşılanmaz.

Her zaman , "imza" kullanmaya özen gösterin. İmza dosyalarınızda, Isminiz ve e-posta adresiniz dışında size ulaşmak için diğer alternatif yolları (web sayfası adresi, telefon fax gibi) da verebilirsiniz. Imzalarınızı "mümkün olduğunca kısa" tutun. 4 ila 7 satır arası normal uzunluk kabul edilir. Çok uzun imzalar, özellikle liste ve haber gruplarına gönderilen mesajlarda, çok tepki çeker.

Gereksiz mesajları okuyunca silin, çünkü e-posta kutusunda durması, sisteme gereksiz disk alanı harcatacaktır. E-posta kutunuzda duran mesajları, minimum sayıda tutun. İleride başvurmak için saklayacağınız mesajları, kendi disk bölgenize, ya da sistem dışına (kendi PC'nize vb.) aktarın. Disk alanındaki dosyaları bilmek ve bunlarla ilgilenmek de kullanıcının sorumluluğundadır.